Ders Bilgileri

ANADOLU'DA TÜRK İSLAM MİMARİSİ
Kodu	Dönemi	Teori	Uygulama	Ulusal Kredisi	AKTS Kredisi
		Saat / Hafta
MİM421	Güz	3	0	3	4

Ön Koşulu Olan Ders( ler )	None
Dili	tr
Türü	Seçmeli
Seviyesi	Lisans
Öğretim Elemanı( ları )	Yrd. Doç. Dr. Çağla Caner Yüksel
Öğretim Sistemi	Yüz Yüze
Önerilen Hususlar	Yok
Staj Durumu	Yok
Amacı	Bu ders kapsamında Anadolu’da gelişen Türk-İslam mimarlık kültürü incelenecektir. Derste, 11. yüzyılda Türklerin Anadolu’yu iskânıyla başlayan ve 19. yüzyılda geç Osmanlı dönemine uzanan zaman diliminde gelişen, dönüşen ve değişen yapılı çevrenin biçimlenmesini tanıtmak amaçlanmaktadır. Bu bağlamda, Anadolu Türk-İslam mimarisine ait yapı türleri ve tasarım ilkeleri, başka bir deyişle bu yapıların mekânsal örgütlenmeleri, plan şemaları, kütle biçimlenmeleri, cephe kompozisyonları, strüktürel sistemleri ve malzeme kullanımı gibi mimari özellikleri ve bunların zaman içinde gelişim ve değişim süreci irdelenecektir. Ders sonunda öğrenicilerin Anadolu’da Türk-İslam mimarlık kültürünü, bu coğrafyadaki Türk-İslam mimarlığının gelişim ve dönüşüm sürecini ve dönemsel değişimleri değerlendirip, ayırt edebilecek ve karşılaştırabilecek düzeye gelmeleri beklenmektedir.
İçeriği	11. - 19. yy. arasına tarihlenen Anadolu'da Türk-İslam mimari eserleri, ve bu eserlerin tasarımını etkilemesi muhtemel Türk öncesi Anadolu ve Anadolu dışı Türk-İslam mimari eserleri.

Dersin Öğrenim Çıktıları

#	Öğrenim Çıktıları
1	Anadolu'da Türk-İslam mimarisine ait yapılı biçimleri, yapım tekniklerini ve malzemeleri bağlamsal bir yaklaşımla tanımlayabilir
2	Anadolu'da Türk-İslam mimarisine ait anıtların, eserlerin mimari özelliklerini tanımlayabilir
3	Anadolu'daki Türk-İslam mimari eserlerinin mekânsal çözümlemelerini sözel ve görsel ortamlarda yapabilir
4	Anadolu'da farklı dönemlere ait Türk-İslam mimari ve sanatsal üretimleri ayırt edebilir ve karşılaştırabilir
5	Türk-İslam mimarlık tarihine dair güncel tartışmalar, yaklaşımlar ve çalışmaların farkındadır ve takip eder
6	Mimarlık üzerine düşünme, okuma ve yazma becerisi geliştirir

Haftalık Ayrıntılı Ders İçeriği

#	Konular	Öğretim Yöntem ve Teknikleri
1	Ders tanıtımı ve Anadolu'da Türk-İslam mimarisi üzerine kısa bir başlangıç tartışması	Anlatım, tartışma
2	Türk-İslam Hakimiyeti Öncesi Anadolu: Bizans Mimarlığı	Anlatım, sunum, tartışma
3	İslam Mimarisine Genel Bir Bakış ve Anadolu’yu İskandan Önce Türk-İslam Mimarlığı	Anlatım, sunum, tartışma
4	Anadolu Selçuklu Mimarlığı I: Birinci Beylikler Dönemi, Selçuklu Kentleri, Dini Mimarinin Gelişimi	Anlatım, sunum, tartışma
5	Anadolu Selçuklu Mimarlığı II: Din Dışı Mimarinin Gelişimi; Medreseler, Kümbetler, Hamamlar, ve Saray Yapıları	Anlatım, sunum, tartışma
6	Beylikler Dönemi Mimarlığı	Anlatım, sunum, tartışma
7	Ara sınav	Yazılı sınav
8	Erken Osmanlı Dönemi Mimarlığı: İznik’ten ve Bursa’da İlk Külliyeler	Anlatım, sunum, tartışma
9	Klasik Osmanlı Dönemi Mimarlığı I: Edirne ve İlk İstanbul Külliyeleri	Anlatım, sunum, tartışma
10	Klasik Dönem Osmanlı Mimarlığı II: Mimar Sinan	Anlatım, sunum, tartışma
11	18. yy. Osmanlı Mimarlığı: Batılılaşmanın İlk Evreleri, Kentsel ve Mimari Dönüşümler, Yeni Yapı Tiplerinin Ortaya Çıkışı	Anlatım, sunum, tartışma
12	19. yy. Osmanlı Mimarlığı I: Batılılaşmayla Değişen Kent ve Mimarlık Kültürü	Anlatım, sunum, tartışma
13	19. yy. Osmanlı Mimarlığı II: Külliye ve Sultan Camilerinin Değişimi, 19. yy. Sarayları	Anlatım, sunum, tartışma
14	Dönem ödevi	Öğrenci sunuşları
15	Dönem ödevi	Öğrenci Sunuşları
16	Son Sınav

Resources

#	Malzeme / Kaynak Adı	Kaynak Hakkında Bilgi	Referans / Önerilen Kaynak
1	Akurgal E. (der.) (1980), The Art and Architecture of Turkey, Oxford: Oxford University.
2	Altun A. (1988), Ortaçağ Anadolu Türk Mimarisinin Anahatları için Bir Özet, İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları.
3	Aslanapa O. (1993), Türk Sanatı, İstanbul: Remzi Kitabevi (3. Baskı, 1. Baskı 1971).
5	Cahen C.(2000), Osmanlılardan Önce Anadolu, (çev. E. Üyepazarcı) İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
6	Cantay G. (1992), Anadolu Selçuklu ve Osmanlı Darüşşifaları, Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yayınları.
7	Cantay G. (2002), Osmanlı Külliyelerinin Kuruluşu, Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları.
8	Cantay G. (2002), “Anadolu Beylikleri Sanatı”, Türkler Ansiklopedisi. (der. H. C. Güzel, K. Çiçek, S. Koca), 8, Ankara: Yeni Türkiye Yayınları, 15-29.
9	Cerasi M. M. (1999), Osmanlı Kenti: Osmanlı İmparatorluğu’nda 18. Ve 19. Yüzyıllarda Kent Uygarlığı ve Mimarisi, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
10	Erzen J. (1996), Mimar Sinan Estetik Bir Analiz, Ankara: Şevki Vanlı Mimarlık Vakfı Yayınları.
11	Gabriel A. (1931, 1934), Monuments Turcs d'Anatolie, 2 vols. Paris.
12	Goodwin G. (1971), A History of Ottoman Architecture, London: Thames & Hudson.
13	Goodwin G. (1993), Sinan: Ottoman Architecture and its Values Today, London: Saqi Books.
14	Grabar O. (1998), İslam Sanatının Oluşumu, (çev. N. Yavuz), İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
15	Kuban D. (1998), İstanbul Yazıları, İstanbul: Yapı Endüstri Merkezi Yayınları.
15	Kuban D. (1995), Türk-İslam Sanatı Üzerine Denemeler, İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları.
16	Kuban D. (1999), Divriği Mucizesi: Selçuklular Çağında İslam Bezeme Sanatı Üzerine Bir Deneme, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
17	Kuban D. (2007), Osmanlı Mimarisi, İstanbul: Yapı Endüstri Merkezi Yayınları.
18	Kuran A. (1969), Anadolu Medreseleri, I-II, Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.
19	Kuran A. (1964), İlk Devir Osmanlı Mimarisinde Cami, Ankara: ODTÜ Mimarlık Fakültesi Yayınları.
20	Necipoğlu G. (2007),15. ve 16. Yüzyılda Topkapı Sarayı : Mimari, Tören ve İktidar, (çev. R. Sezer) İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
21	Necipoğlu G. (2005), The Age of Sinan, Architectural Culture in the Ottoman Empire, London: Reaktion Books Ltd.
22	Ögel S. (1994), Anadolu'nun Selçuklu Çehresi, İstanbul: Akbank Yayınları.
23	Peker A. U., Bilici K. (der.) (2006), Anadolu Selçukluları ve Beylikler Dönemi Uygarlığı, II, Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
24	Redford S. (2008), Anadolu Selçuklu Bahçeleri (Alaiyye / Alanya), (çev. Alper, E. Fetvacı) İstanbul: Eren Yayıncılık.
25	Sözen M. (1970-72), Anadolu Medreseleri, Selçuklu ve Beylikler Devri, 1-2, İstanbul: İstanbul Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Yayınları.
26	Yeomans R. (2000), The Story of Islamic Architecture, New York: New York University Press.
27	(2000), Erken Osmanlı Sanatı, Beyliklerin Mirası: Akdeniz’de İslam Sanatı, İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları.

Ölçme ve Değerlendirme Sistemi

#	Ağırlık	Çalışma Türü	Çalışma Adı
1	0.3	1	1. Ara Sınav
2	0.1	3	1. Ödev
3	0.2	13	Dönem Ödevi
4	0.4	5	Son Sınav

Dersin Öğrenim Çıktıları ve Program Yeterlilikleri ile İlişkileri

#	Öğrenim Çıktıları	Program Çıktıları	Ölçme ve Değerlendirme
1	Anadolu'da Türk-İslam mimarisine ait yapılı biçimleri, yapım tekniklerini ve malzemeleri bağlamsal bir yaklaşımla tanımlayabilir	1͵3	1͵3͵4
2	Anadolu'da Türk-İslam mimarisine ait anıtların, eserlerin mimari özelliklerini tanımlayabilir	1͵9͵10	1͵3͵4
3	Anadolu'daki Türk-İslam mimari eserlerinin mekânsal çözümlemelerini sözel ve görsel ortamlarda yapabilir	1͵2͵3͵9͵10	1͵2͵3͵4
4	Anadolu'da farklı dönemlere ait Türk-İslam mimari ve sanatsal üretimleri ayırt edebilir ve karşılaştırabilir	1͵3͵9͵15	1͵4
5	Türk-İslam mimarlık tarihine dair güncel tartışmalar, yaklaşımlar ve çalışmaların farkındadır ve takip eder	1͵3͵11	2͵3͵4
6	Mimarlık üzerine düşünme, okuma ve yazma becerisi geliştirir	1͵2͵3͵9͵10͵11͵15	1͵2͵3͵4

Not: Ölçme ve Değerlendirme sütununda belirtilen sayılar, bir üstte bulunan Ölçme ve Değerlerndirme Sistemi başlıklı tabloda belirtilen çalışmaları işaret etmektedir.

İş Yükü Detayları

#	Etkinlik	Adet	Süre (Saat)	İş Yükü
0	Ders Süresi	14	3	42
1	Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi (Ön çalışma, pekiştirme)	14	2	28
2	Sunum ve Seminer Hazırlama	1	6	6
3	İnternette tarama, kütüphane ve arşiv çalışması	7	2	14
4	Belge/bilgi listeleri oluşturma	0	0	0
5	Atölye	0	0	0
6	Ara Sınav için Hazırlık	1	4	4
7	Ara Sınav	1	2	2
8	Kısa Sınav	0	0	0
9	Ödev	1	4	4
10	Ara Proje	1	0	0
11	Ara Uygulama	1	0	0
12	Son Proje	1	0	0
13	Son Uygulama	0	0	0
14	Son Sınav için Hazırlık	1	6	6
15	Son Sınav	1	2	2
				108