2000 yılından bu yana Mühendislik Fakültesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü’nde görev yapan Prof. Dr. Nurdan İnan’ın 3 kitabı güncellenip,  genişletilerek yeniden basıldı. Her üçü de ders kitabı ve popüler bilim kitabı olan çalışmalar, aynı zamanda konularında tek olma özelliğini taşıyor.

Kitaplarını hazırlarken okuyucuların daha kolay anlaması için bilimsel ağdalı kelimelerden uzak kalmaya çalıştığını kaydeden Prof. Dr. İnan, kitapların arkasında terimler sözlüğü ile kavramlar dizini eklemeyi prensip haline getirdiğini ve dipnot bakımından zengin tutmaya çalıştığını belirtiyor. Prof. Dr. Nurdan İnan, yeni baskıları yayınlanan ‘Tarihsel Jeoloji’, ‘Paleontoloji (Fosil Bilimi)’ ve ‘Türkiye’nin Önemli Omurgasız Fosilleri’ adlı kitaplarına ilişkin olarak; okuyuculardan gelen eleştiri ve önerileri dikkate alarak yeni bölümler eklediğini, yeni keşif ve bilimsel gelişmelerin kitaplarında yer aldığını ve ihtiyaç duyulan eksikliklerin giderildiğini belirtiyor.

‘Paleontoloji (Fosil Bilimi)’

 ‘Paleontoloji (Fosil Bilimi)’ adlı kitap, Türkiye’de şu an raflarda olan konusundaki tek kaynak  olma özelliği taşıyor. Tarihsel Jeoloji ve Paleontoloji’nin birbirini bütünlediğini söyleyen Prof. Dr. İnan, Tarihsel Jeoloji’de bahsedilen fosil konularını  Paleontoloji’nin ele aldığını kaydediyor.

Kitabı, fosillerle ilgilenen ve fosil bilimiyle ilgili kaynak arayanlara yönelik olarak hazırladığını belirten Prof. Dr. İnan; ilk baskının 2006 yılında, ikinci baskının 2009 yılında, üçüncü baskının ise 2017 yılında tamamlandığını kaydediyor. Prof. Dr. İnan 224 sayfalık kitapta,  Paleontoloji’nin tanım, tarihçe ve felsefesinden sonra fosil ve fosilleşme konularında genel bilgiler veriyor, sonrasında tek hücreli bakterilerden başlayıp insana kadar gelen geniş canlılar dünyasının önemli dal, sınıf ve cinslerini tanımlıyor.  

‘Tarihsel Jeoloji’

Tarihsel Jeoloji kitabının ilk baskısını Prof. Dr. Kemal Taslı ile birlikte üniversitemiz yayınları tarafından 2006 yılında ilk baskısını,  2009 yılında ikinci baskısını hazırlayan Prof. Dr. İnan; ‘Tarihsel Jeoloji’nin Jeolojik Zamanda Önemli Evrim Adımları’ özeline yönelerek 2013 yılında ‘Tarihsel Jeoloji’ adlı kitabını hazırladı.

İkinci baskısı 2017 yılında yayınlanan 224 sayfalık kitapta, dünyanın oluşumundan insan kazanmasına kadar geçen süreç içinde yaşayan canlılar ve bu canlıların değişmesine neden olan tektonik, coğrafik ve iklimsel değişimler ele alınıyor. Evrim tartışmalarına jeolojik veriler  bakımından açıklık getirme amacı taşıyan kitapta; 4,6 milyar yıllık jeolojik zaman hakkında bilgi veriliyor. Kitapta; Dünya’nın şekillenmesinde önemli rol oynayan dağoluşum (orojenez) hareketleri, toplu yokolmalar, kambriyen patlamasıyla, jeolojik zamanın fosil verileri bırakan son 600 milyon yıllık dönemi birinci zamanın devir ve devreleri boyunca yaşam ve önemli evrim adımlarıyla günümüze kadar anlatılıyor.  

‘Tarihsel Jeoloji’ adlı kitap; jeoloji mühendisliği, biyoloji, coğrafya ve antropoloji bölümlerinde ders kitabı olabileceği gibi, dünyanın jeolojik tarihi ve kapsadığı önemli evrim adımlarını merak edenler için de bir başvuru kitabı olma özelliği taşıyor.

Prof. Dr. İnan “Bu kitapta; yönetmenliğini evrimsel mekanizmaların oluşturduğu, iklimsel, coğrafik, biyolojik ve jeolojik koşulların dekor, çeşitlenmelerle zenginleşmiş kalabalık canlılar aleminin figüran, baskın canlıların ise başrollerde olduğu, meteor düşmeleri, toplu yok olmalar gibi felaketlerle dolu doğa tarihi örüsü, her biri milyon yıllar süren jeolojik zaman sayfalarında hızlıca dolaşılıp, fosiller üzerinden en önemli evrim adımlarına bakılıp, duraklanarak, insanla sona eren olağanüstü bir fantastik roman tadında ele alınmıştır” şeklinde bilgi veriyor.

Okuyuculardan gelen geribildirimler doğrultusunda yeni bölümler eklediğini, bazı bilimsel gelişme ve keşiflerin de kitapta yer aldığını belirten Prof. Dr. İnan şunları söylüyor: “Anadolu’nun bugün bulunduğu yerde yüz milyonlarca yıl önce Tetis (Tethys) Denizi vardı. Tetis Denizi'nde biriken tortullar kıvrılarak Anadolu'nun büyük bir kısmının kara haline geçmesine neden oldu. Tetis Denizi bizim ülkemiz için çok önemli ama bu konuda mevcut Türkçe kaynak yoktu. Yeni eklediğim bölümler içinde Anadolu’nun, dolayısıyla Tetis Denizi’nin evrimi de var. Ülkemizin Tetis Denizi’nden yükselmesini popüler bilim meraklılarının bilgisine sunmak istedim. Bir de bundan önceki baskıda şekiller daha büyüktü. Daha yararlı olan görseller seçerek,  bunların sayısını ve boyutlarını küçülttüm, metinsel genişlemeyle birlikte dipnotları da arttırdım.”

Türkiye’nin Önemli Omurgasız Fosilleri’

Ülkemizde yaygın ve bol olarak bulunan omurgasız fosilleri içeren ‘Türkiye’nin Önemli Omurgasız Fosilleri’ adlı kitap,  jeolog, biyolog antropolog ve arkeologlar gibi arazi çalışmaları yapan araştırıcılar, ilk ve ortaöğretim öğrencileri, öğretmenler ve fosil konusuyla ilgilenen her yaştan meraklılarına rehberlik ediyor.

“Ülkemiz, tüm devirleri temsil eden kayaları barındırması ve milyonlarca yıl hüküm süren Tetis Denizi’nin bıraktığı fosiller nedeniyle açık bir fosil laboratuvarı gibidir” diyen Prof. Dr. İnan, şu bilgileri veriyor: “Kitapta, omurgasızların farklı dallarına ait fosil cinsleri bilimsel kurallara tabi olmaksızın, hemen herkesin kavrayabileceği bir popüler bilim anlayışında sunulmuştur. Ayrıca fotoğraf ve tanımlar incelenerek, fosil adları, ait olduğu dal, sınıf ve temsil ettiği jeolojik zaman hakkında bilgi sahibi olunabilir.”

TÜBİTAK tarafından ilk baskısı 2008 yılında, genişletilmiş ikinci baskısı 2017 yılında yayınlanan kitapta, araziye çıkıldığında Türkiye’de en çok rastlanan omurgasız fosiller görsellerle anlatılıyor. Prof. Dr. İnan, ‘Türkiye’nin Önemli Omurgasız Fosilleri’ adlı 183 sayfalık kitaptaki fotoğrafların Öğr. Gör. İsmail Kayadelen’e ait olduğunu, tasarım konusunda da Öğr. Gör. Serkan Didar Ekingen’den destek aldığını belirtiyor.

“Yurt dışında doğa tarihi müzelerini gezdiğimde, kendi ülkeme ait fosilleri barındıran ciltler dolusu çalışma görürken Türkiye’de görememek beni çok üzüyor” diyen Prof. Dr. İnan, meslek hayatı boyunca bu konuya dikkat çektiğini ifade ediyor.

Prof. Dr. İnan, “Birinci baskıdan farklı olarak giriş bölümünü biraz daha genişlettim. Doğada çok sık rastlayabileceğimiz bazı omurgasız fosillerin fotoğraflarına ve tanımlamalarına yer verdim. Fosillerin gerçek boyutlarının kavranabilmesi için her fotoğrafın içine bir çizgisel ölçek koydum. Birinci baskıda benim bilgim dışında gelişen hatalar kaldırıldı; dal, sınıf ve cinslerin genel özellikleri detaylandırıldı” şeklinde bilgi veriyor.

Prof. Dr. İnan; yeni baskısı çıkan kitaplarının konuları itibarıyla; ciltler, odalar dolusu konuları içerdiğini belirterek, bunlardan konuyu en kolay yoldan anlatan, 200-250 sayfalık kitaplar çıkarmanın ve konuları özetleyerek, hiç bilmeyenin bile anlayabileceği formatta, popüler bilim mantığıyla  ele alıp, aktarmanın kendisini çok yorduğunu, ancak ortaya çıkan ürünlerin ve okuyuculardan aldığı olumlu geribildirimlerin verdiği  mutluluğun tüm çaba ve emeğe değdiğini ifade ediyor.

Basın ve Halkla İlişkiler Şube Müdürlüğü